Reis van de vermoeide Harten

De reis begint, dan is het goed om aan de tafel
voedsel in te slaan zodat de geest zich leeg kan
maken, ruimte biedt voor indrukken die
onderweg het oog opvallen als het ver voorbij
de horizon weet dat in de wolken reeds
ontwaken sluimert voor vermoeide Harten.

Dwalend zwerft de nachtegaal doorheen
inktzwarte Duisternis en toch is hij nog te
onderscheiden, klapwiekend verplaatst hij
de armen die hem dragen, voor het oplettend
Oor vertelt hij over het zachte diepe Weten,
de geborgenheid die men ontmoet als Hout
ontvlamt nadat het spaarzaam werd verzameld
om ontvankelijke Warmte te verspreiden,
om te delen wat in Winters werd gestapeld
om reeds Zomers te ontvangen, terwijl
de Lente nog op zich laat wachten.

Zo begint de reis, een vaag vermoeden
wat het reisdoel wezen kan is lang reeds
opgeborgen in de kamers van het huis
dat men tussen kale bomen losgelaten heeft
nog voor de reiswind hen onstuitbaar heen
en weer liet zwiepen: zoals een woord kan
komen aangewaaid nog voor het wordt
gesproken, nog voor het oren vindt om in
te wonen, nog voor de taal bestaat waarin
betekenis kan huizen, net zoals ik hier
het lichaam vond dat wenkte, terwijl ik
nog duizenden lichtjaren verwijderd was
van openbloeien, zo klopt de reiswind aan,
een vuurtoren die pal de hoogste golf weerstaat
en zuiver Licht geeft, een straal die als
een navelstreng de sterren likt.

Ja, zo begint de reis,
de reis van de vermoeide Harten,
zij weten dat waar Licht en Water elkaar raken
rust te vinden is, een Poort naar diepe en
verwelkomende Warmte die uitnodigend is,
de ogen opent voor wat nog in onzichtbaarheid
verborgen lag, maar toch Aanwezig is, zoals
het maanlicht slechts wordt opgewekt als zij
haar donkere zijde aan de wentelende Zon ter
koestering aanbiedt, groeiend, zoals verlangen
eenmaal losgelaten plots vervulling vindt,

zo komt de reiswind en zo begint de reis,
zo komen zonder aarzeling de eerste stappen.

(Koffiehuisje Gailly”, Kortenberg, 20 februari 2009, 19:24, voor het vertrek naar Santiago De Compostella)

(Header afbeelding: Boutbus bij Farol de Nazaré, Fort of São Miguel Arcanjo (‘Aartsengel Michael’), Portugal, juli 2013)

25 februari 2009, 18:33, Spanje, Boutbus op de A-231, ‘Autovia Camino de Santiago’

Relaxing at the Garden Chapel

Just me, relaxing in the garden, on a very warm day, listening to music and reminiscing… Songs: “De Roos”, Ann Christy and “Immortels”, Alain Bashung. Extra footage of me on a roadtrip in Normandy, Falaise, Autoroute A31.

Het Vliegenpapier

Dit is een kortverhaal van Robert Musil (1880-1942), een experimenteel Oostenrijks schrijver en grondlegger van het essayisme, na de publicatie van zijn ‘magum opus’ “De man zonder eigenschappen”, werd hij genomineerd voor de Nobelprijs literatuur.
In dit kortverhaal beschrijft hij met microscopische blik de doodstrijd van vliegen, aangetrokken door de lijm op “het vliegenpapier”. Die blik is voor de lezer/luisteraar erg confronterend, omdat Musil op deze wijze ons een spiegel aanbiedt.

De header hierboven en de ‘thumbnail’ van de video toont het beroemde beeldhouwwerk ‘De Laocoöngroep’ uit ca 20-40 v.Chr. Ik koos deze omdat Musil in zijn kortverhaal hiernaar verwijst.
Het verhaal achter deze afbeelding is dat de Trojaanse priester Laocoön de Trojanen wilde waarschuwen om het paard van Troje niet binnen te halen. Volgens de overlevering werden de priester en zijn zoons vervolgens gewurgd door slangen van Poseidon. Uitgebeeld wordt het moment waarop Laocoön en zijn zoons gewurgd worden door twee slangen die gestuurd zijn door Poseidon (of Pallas Athena)‘.

Hier mijn voorlezing. Luistertijd: 8 minuten.

Papa (voor Vaderdag)

Je bent niet meer hier
je bent nu daar klinkt
tussen muren hier een
lied, alsof ik je nu zo
maar vergeten kan,
alsof je niet meer bent,
hier, te midden onze
clan, alsof, alsof, alsof,
alsof we nu maar stil
geruisloos moeten doen,
doen alsof, met foto’s,
beelden, kleuren die je
achterliet, en geuren,
’t enige tastbare dat
nog van je blijft, maar
’t blijft alsof, alsof je
ons nog met je mantel
vol van Liefde stilletjes
bedekken wil. Maar ik,
ik weet nu beter wel,
want net heb ik je stem
gehoord, je klonk plots
even zacht en warm,
zo zonneklaar, zoals
altijd, zoals je mij,
die ongeschonden,
ongerept, en vol, zo
vol verwachting pas
op deze wereldbol
kwam piepen, in je
twee sterke handen
nam, mij droeg, mij
zachtjes streelde , dan
fluisterde en zei: lief
kind, hier ben ik nu,
vertrouw me maar,
geloof me vrij, want
het is waar, écht waar,
wees welkom hier, en
nee, o nee, niet zwaar,
niets zwaar, ik ben
nu hier en niet meer
daar, zie je het niet,
je bent zo licht, zo
zonnehelderklaar.

(foto: Ferdinand Vercnocke, mijn vader, op het strand te Oostende, voor de Koninlijke Gaanderijen, zomer 1938, 32 jaar, blik pal naar de einder, zijn geliefde Noorden, voor zijn biografie zie: “Raratonga“)

Moeder


De laatste ademtocht
lost op, en
vleugelt naar
die einder
waar de eerste
ooit begon,
en meer nog
voor wie leven geeft
want die ontvangt
de zegening,
de wandeling
naar het eeuwige
begin

(foto: Sim Wolfs, Brussel, donderdag 24 augustus 1944, 25 jaar, mijn moeder. Nog geen twee weken later werd België bevrijd. Voor haar biografie, zie: “Raratonga“)

Afscheidsbrief

Gedicht waarin taal gezocht wordt om de wanhoop van zelfdoding te beschrijven.

Cantique Spirituel

Er is niets in handen,
niets om handen, niets
aan handen dat gebonden
wordt door niet uitgesproken
woorden, zoals de vingers van
je vleugels tintelend vertellen
over verheid, zachte overgave
en geluk, zoals over horizonten
duizend zonnen zinken in een
kanteling, zoals dit zwijgen dan,
dit zingen: er is niets in handen,
niets om handen, niets aan
handen dan het laten vieren,
jubelen, zoals de cijfers hier
getuigen, de stille wakers
van de overkant.

Thiviers, France,
3/8/2012
20:22-20:28
Bar Restaurant

(geschreven in “poésies complètes”,
Jean de la Croix, 3ième ed. Ibériques José Corti, 2003, p.21,
ISBN 2-7143-0424-9)





Bij het graf van James Ensor

BIJ HET GRAF VAN JAMES ENSOR (Ferdinand Vercnocke)

(Naast het duinenkerkje van Mariakerke)

Onder dit ruige metselwerk
van baksteen en cement
rust gij dus nu. De plaats is mij bekend:
de oude doden en de kerk,
een grijze toren
tussen duin en dorp verloren –

ik dwaalde er hieromtrent,
een knaap nog en een eenzaam kind;
het was er koel en stil ik hoor
de ruitjes in het lege koor
nog sidderen in de wind.

’t Is jaren her. Maar wat het was
is het niet meer: het wilde gras,
’t vermolmde hout, de scheve zerken,
’t werd alles opgeruimd… Ik wed
dat deze paden, deze groene perken,
zorgzaam gemaaid, en dan dit stijve bed,
Meester, u niet bevallen.

Het rusten moet u moeilijk vallen
onder geboomt dat, als gedrild,
staat op een rij. Gij had dit schoon verblijf
voorzeker minder deftig, minder stijf,
wat schilderachtiger gewild.

‘k Zie, u, mij dunkt, bij nacht, als luid
de zeewind om de toren fluit,
slapeloos opstaan uit uw stenen bed
en dolen gaan, een huiverend skelet
door stuivend zand, waar een verlichte ruit
in ’t vaal gehucht u noodt…

Maar naast het gloeiend kachelrood
vindt gij geen heul, want gij ontwaart
aan elke haard
maskers, en geen mensen. En ‘k vermoed
dat heimelijk gij monklen moet
telkens als een hoge hoed
uw lof komt uiten.

Eens liet het burgerdom u buiten;
maar nu gij, Meester, niet meer schimpen zult,
delgen wij onze schuld
met een gemetseld monument
van baksteen en cement.

(ps De afscheidsviering van Ferdinand Vercnocke vond plaats in dit kerkje en 13 april is de geboortedag van Ensor.
Tijdens zijn wandelingen die hem naar de dijk te Oostende voerden, ontmoette hij Ensor soms. De begroeting verliep steeds op dezelfde manier:
Ensor: “Goedendag meneer de dichter” (waarop Ensor zijn hoed afnam en beleefd een kleine buiging maakte, leunend op zijn wandelstok). Nand antwoordde even beleefd met een hoofdknik: “Goedendag meneer de schilder”, waarop zich dan meestal een hartelijk gesprek ontwikkelde over koetjes en kalfjes. )

voor de biografie van Ferdinand zie Raratonga

Handbereik

foto: ©AFP Adem Altan, Turkije, Kahramanmaraş feb 2023

Kom niet naar mij om mij de mond te snoeren
kom niet naar mij met bodemloze woorden die mij
dieper doen verzinken, dat het wel zal overgaan en
dat de tijd een balsem over alle wonden legt, er is geen
medicijn dat helen kan de pijn van het gemis,
geen woorden die een nieuwe levensadem blazen
in het levenloze lichaam dat de spraak verloren is,
dat zwijgt, voorgoed, in alle talen, verteerd, versteend.
Kom niet naar mij om mij de mond te snoeren maar
wees nabij, wees binnen handbereik, aanraakbaar,
laat mij voelen de hartenklop van je bestaan,
dan kan ik verder gaan.